Voor de Nederlandse bijeenkomst van de International Remembrance Day for Lost Species gaf ik op 30 november 2019 een workshop Natuuropstellingen in ARTIS.
In het bijzijn van een reusachtig potvisskelet, onderzochten we met een tiental mensen het biodiversiteitsverlies in het Hollandse veenweidegebied. We maakten twee tijdsopnames van een eeuw geleden en nu, met representanten voor de veengrond, water, lucht, planten, grutto, insecten, koeien en mens. Het was aangrijpend om te horen en zien hoe álle elementen, inclusief de menselijke bewoners van het gebied, een grote achteruitgang ervoeren in ruimte, diversiteit, onderlinge verbinding en welzijn. Lichaamshoudingen veranderden dramatisch, van open, groot, ruim, blij in ineengekrompen, beklemd, verdrietig. De grond zakte ineen. De grutto neigde naar weggaan. De koeien voelden zich gereduceerd tot melkmachines en met veel te veel op een te klein oppervlak. De mens was betrokken maar wist niet wat te doen … Met meer tijd hadden we meer bewegingen kunnen onderzoeken. Maar dit leverde voor iedereen al veel op door het zich kunnen invoelen in wat de elementen meemaakten.
Dit is de kracht van Natuuropstellingen: niet alleen maar praten over natuur- en milieuzaken, maar direct gewaarworden wat natuurlijke elementen zelf ervaren. En zo als het ware van binnenuit inzicht krijgen in wat het systeem als geheel ten goede komt en wat niet. Verrassende inzichten duiken vaak op. Scenario’s en hypotheses kunnen worden getest, met directe feedback van de betrokken elementen zelf. De crux ervan is dat er werkelijk zoiets is als een groter veld van bewustzijn of informatie, waar we in een opstelling toegang toe krijgen. Je speelt als representant geen rol (hoe minder je van een onderwerp weet, hoe beter het zelfs is), maar je stelt je open en wordt een kanaal waardoor je dingen gaat voelen en weten die niet van jou zijn, maar van datgene waarvoor je staat.
Familie- en organisatieopstellingen hebben hun waarde inmiddels ruimschoots bewezen. Natuuropstellingen zijn nog minder bekend, maar in opkomst nu het bewustzijn groeit van onze verstoorde verhouding met de Aarde. Ze maken zichtbaar en invoelbaar wat er gebeurt in de verhoudingen tussen mensen, dieren, planten en landschappen; waar de verbindingen verbroken raken en hoe dat weer hersteld kan worden. Ze maken ons weer bewust van onze plek te midden van de grote familie van het leven op deze planeet. Onbewust aanmatigend gedrag wordt ontmaskerd. De rol die ons werkelijk past wordt helder. We komen thuis.
Fotobron: collegevanrijksadviseurs
