Een regelrechte overvaltactiek leek het, toen minister Schultz (Infrastructuur en Milieu) daags voor kerst aankondigde het bouwverbod voor het kustgebied  af te schaffen. De natuur mag er natuurlijk geen ernstige schade van ondervinden, zo suste Schultz de grote bezorgdheid van kustbewoners en natuurorganisaties. Het gaat er alleen maar om dat ruimere bouwmogelijkheden de economie ten goede zullen komen. Geen “Belgische toestanden” (kilometerslange hoogbouw), maar hier en daar een permanent paviljoen of luxe huisjes op het strand of wat recreatiewoningen in het duingebied. Volgens nieuwe regels, die de provincies en gemeenten moeten bepalen.

Waar dat in de praktijk toe kan leiden is op een aantal plaatsen in Zeeland en Zuid-Holland al goed zichtbaar, zoals deze inventarisatie van Natuurmonumenten laat zien. Je moet als gemeente sterk in je schoenen staan om de extra inkomsten uit bouwvergunningen en de lobby van projectontwikkelaars te weerstaan.

Het gaat de vele bezorgde burgers en mij er niet om dat er nooit ergens iets zou mogen veranderen. Maar wat grote zorgen baart is dat dit kabinet geen heldere omgevingsvisie heeft met óók oog voor het algemeen welzijn op langere termijn. En dat ze bij herhaling over de hoofden van de direct betrokkenen heen ingrijpende besluiten neemt. Veel mensen voelen aan dat er een grens en een keerpunt is bereikt. “We kunnen het één keer verpesten. Bouw je het vol, dan krijg je het nooit meer weg”, zo vatte een kustbeheerder van Natuurmonumenten het kernachtig samen op TV.¹

Het keerpunt waar we collectief voor staan is de transformatie van een ego-bewustzijn naar een eco-bewustzijn. Korte-termijn geldelijk gewin en plezier voor enkelen zullen in balans moeten komen met lange-termijn waarde voor het grotere geheel. Want anders zijn er uiteindelijk alleen maar verliezers. “Als je het hebt over leefbaarheid, kwaliteit, toekomst voor je kinderen, een gevoel van ruimte om even te ontvluchten aan de drukte van alledag, dan ga je naar het strand. .. Als je daar straks op allerlei luxe appartementen stuit, ben je dat stukje ook nog kwijt.”¹

Terwijl vandaag, 21 januari, de honderdduizendste handtekening tegen het bouwbesluit binnenstroomt, hoor ik zojuist in het nieuws dat minister Schultz  haar plannen in de ijskast heeft gezet vanwege de grote zorg bij veel mensen dat provincies en gemeenten toestemming gaan geven voor vakantieparken en appartementen in de duinen. Dat is geen garantie dat er ook nu niet (binnen gemeentegrenzen) aangerommeld kan worden, zoals bovenstaande foto uit Wijk aan Zee laat zien. Maar betrokken burgers die opstaan voor behoud van gemeenschapsgrond zijn wel waar de samenleving het van moet hebben, wil niet alles van waarde weerloos zijn.

¹ Eenvandaag, 18 januari 2016